SSS > ALES

ALES NEDİR NE DEĞİLDİR?

ALES, açılımı Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Sınavı olan, ÖSYM tarafından ilkbahar döneminde 1, sonbahar döneminde 2 olmak üzere yılda üç defa, 81 ilde düzenlenen yükseköğretim kurumlarına lisansüstü öğrenci alımları ile öğretim görevlisi, okutman, araştırma görevlisi, uzman, çevirici ve eğitim öğretim planlamacısı gibi kadrolara yapılacak atamalar için sözel ve sayısal olarak 2 testten ve 100 sorudan oluşan, puan aralığı 50 ve 100 arası olan sınavdır. Adından da anlaşıldığı gibi lisansüstü eğitim için girilen ALES, lisansüstü eğitim için yurt dışına gönderilecek adayların belirlenmesinde de belirleyici bir sınavdır.

ALES Ne İşe Yarar?

ALES puanı ile tezli yüksek lisansa, araştırma görevlisi, öğretim görevlisi, okutman, uzman çevirici gibi akademik personel kadrolarına ve doktoraya başvurulabilmektedir. Tüm bunların yanı sıra lisansüstü eğitim için yurt dışına gönderilecek adayların belirlenmesinde de ALES puanı etkili olmaktadır. 

ALES Başvurusu Nasıl Yapılır?

ALES (Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavı) başvuruları elektronik ortamda bireysel veya ÖSYM Başvuru Merkezleri vasıtasıyla ÖSYM'nin internet adresi veya mobil uygulaması üzerinden yapılmaktadır. 2022 yılı için ÖSYM tarafından belirlenen ALES başvuru tarihleri aşağıda listelenmiştir. 

• Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavı 2022-ALES/1 başvuru tarihi 21.02.2022 - 03.03.2022, geç başvuru günü ise 15.03.2022 - 15.03.2022 saat 23:59'dur.
• Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavı 2022-ALES/2 başvuru tarihi 24.06.2022 - 04.07.2022, geç başvuru günü ise 19.07.2022 - 19.07.2022 saat 23:59'dur.
  

• Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavı 2022-ALES/3 başvuru tarihi 30.09.2022 - 10.10.2022, geç başvuru günü ise 18.10.2022 - 18.10.2022 saat 23:59'dur. 

ALES, tezli yüksek lisans yapmak isteyen veya akademik personel kadrolarında yer almak isteyen adayların girdiği bir sınavdır. Bu sınav için belirlenen ücret her yıl değişiklik göstermektedir. 2021 yılı için belirlenen sınav ücreti 145 TL’dir. 2022 yılı için belirlenmiş olan sınav ücreti ise  185 TL’dir. 

ALES başvurusu yapacak olan adayların yapması gereken bazı şeyler vardır. ALES başvurusu yapacak adayların yapmaları gerekenler aşağıda listelenmiştir.

• ALES başvurusu için yapılması gereken ilk şey geçerliliği bitiş tarihi sınavın yapılacağı günden bir gün sonrası veya daha ileri tarihli bir HES kodu edinmektedir.
• ÖSYM Aday İşlemleri Sisteminde kaydı olan ve İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü Nüfus Müdürlüklerinden fotoğraflı Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Kartı edinen tüm adaylar ÖSYM'nin internet adresi veya mobil uygulaması üzerinden başvuru işlemlerini yürütmelidir.
• Sınav başvuru süresi içinde ÖSYM’nin internet adresi üzerinden Kılavuz ile Aday Başvuru Formu edinilmelidir. Bu başvuru formu kılavuzda belirtilen şekilde doldurulmalıdır.
• Adayların ALES başvurularını tamamlayabilmesi için sınav ücretini kılavuzda belirlenen süre içerisinde belirlenen şekilde yatırmaları gerekmektedir. Başvuru ücretini ödemeyen adayların başvuruları silinmekte ve başvuru kayıt bilgileri iptal edilmektedir.

ALES'e Kimler Girebilir? 

ALES'e herhangi bir lisans programından mezun olmuş veya olabilecek durumda olan, yurt dışında lisans eğitimi görmüş fakat denklik belgesi almış olan tüm adaylar başvurabilmektedir. ALES'e girmek için belirlenen herhangi bir yaş kısıtlaması bulunmamaktadır. Başvuru işlemlerini başarılı bir şekilde tamamlayan ve başvuru ücretini zamanında ödeyen adaylar sınava girmeye hak kazanmaktadır. Sınava girmeye hak kazanan adayların sınava girerken yanında bulundurması zorunlu olan belgeler ve aynı zamanda da yanında bulundurması yasak olan bazı eşyalar vardır. ALES’e giren tüm adayların yanlarında bulundurması zorunlu olan belgeler aşağıda listelenmiştir.

• Sınava Giriş Belgesi: ALES’e girecek tüm adaylar, sınava gelirken girecekleri sınava ait, adayın sınava gireceği merkez, bina, salon bilgileri ile fotoğrafının bulunduğu giriş belgesini yanında bulundurmalıdır. Bu belgenin renkli veya siyah beyaz çıktısının alınmış olması sınava girişi etkilemezken eğer belge üzerinde adayın fotoğrafı yoksa veya belgenin herhangi bir yerinde sonradan eklenmiş bir yazı veya resim varsa bu belge ile gelen adayların sınavları geçersiz sayılmaktadır.
• Fotoğraflı Nüfus Cüzdanı: Adayların yanında olması gereken belgelerden bir diğeri de fotoğraflı nüfus cüzdanıdır. Herhangi bir nedenden ötürü fotoğraflı nüfus cüzdanını yanına alamayan adaylar T.C. Kimlik Kartı veya fotoğraflı geçerlilik süresi dolmamış pasaportunun aslını da yanına alabilmektedir. Bunlardan herhangi birinin adayların yanında olması zorunludur. Bu belgeler dışında sürücü belgesi, meslek kimlik kartları veya öğrenci kimlik kartı gibi belgeler kabul edilmemektedir.

Listelenen bu belgeler dışında sadece şeffaf pet şişe içinde su ile sınava girilebilmektedir. Bunlar dışında sınava giren adayların yanlarında getireceği eşyalar sınava alınmamakta ve emanet olarak kabul edilmemektedir. Sınavda kullanılacak kalem, silgi, kalemtıraş ve peçete ÖSYM tarafından verilmektedir. Sınav salonuna sokulması yasak olan eşyalar aşağıda listelenmiştir.

• Saat, sözlük işlevi olan elektronik cihaz, cep bilgisayarı, hesap makinesi ve bilgisayar özelliği bulunan tüm cihazlar
• Her çeşit kesici delici alet veya ateşli silahlar gibi çeşitli donatılar
• Kelem, silgi ve kalemtıraş gibi adaya ÖSYM tarafından verilen ürünler
• Defter, kitap, ders notu, sözlük, dergi, gazete, pergel, açıölçer, cetvel, hesap makinesi ve müsvedde kâğıdı
• Yiyecek, içecek gibi çeşitli gıda maddeleri (Şeffaf şişede bandajı çıkarılmış su dışında)
• Kutu veya şişe içerisinde bulunan ilaçlar
• Cep telefonu, tablet, her türlü saat, kablosuz elektronik cihazlar, çağrı cihazı, telsiz, fotoğraf makinesi ve kulaklık; kolye, küpe, halka alyans hariç yüzükler, bilezik, broş benzeri tüm takılar, çanta ve cüzdan; anahtarlık ve her çeşit aracın anahtarı, plastik ve metal içerikli eşyalar, güneş gözlüğü, banka/kredi kartı gibi kartlar
• Engeli veya sağlık sorunu olan adaylar, kendi engel veya sağlık sorunlarına ilişkin yanlarında getirmeleri gereken eşyalar hakkında bilgi almak için ÖSYM tarafından yayımlanan kılavuzun “ENGELLİ/SAĞLIK SORUNU OLAN ADAYLAR VE SAĞLIK DURUMU/ENGEL BİLGİ FORMUNUN DOLDURULMASI” ile ilgili maddeyi incelemelidir. 
  
  

ALES Sınavı Kaç Dakikadır?

ALES 150 dakika yani 2,5 saat süren bir sınavdır. Sınava giren adaylar, sınav başladıktan sonra ilk 110 dakika ve son 15 dakika içerisinde salonu hiçbir durumda terk etmemelidir. Nedeni ne olursa olsun sınav salonundan ayrılan hiçbir aday sınav salonuna tekrar kabul edilmemektedir.   

ALES Konuları ve Soru Dağılımları

ALES sınavında sözel ve sayısal olmak üzere 2 ayrı bölüm mevcuttur. Bu iki bölümden toplamda 100 sorulmakta ve bu soruların cevaplanması için 150 dakika süre verilmektedir.
 

ALES Türkçe Konuları

Sözel bölüm, içerisinde Türkçe ve Sözel Mantık derslerinden 50 soru barındıran bölümdür. Genellikle anlama dayalı sorulmakla birlikte adayın mantık bilgisi de ölçülmektedir. ALES Türkçe konu dağılımları şu şekilde olmaktadır:

•  Sözcükte Anlam (1-2 soru)
•  Cümlede Anlam (3-4 soru)
•  Paragraf (35 – 40 soru)
•  Sözel Mantık Soruları ( 8 soru )    
  
  

ALES Matematik Konuları

Sayısal bölüm, içerisinde Matematik ve Geometri derslerinden 50 soru barındıran bölümdür. Genellikle işleme dayalı sorular sorulmaktadır. ALES Matematik ve Geometri konu dağılımları şu şekilde olmaktadır;

• İşlem Bilgisi
• Temel Kavramlar
• Basamak Kavramı
• Bölme-Bölünebilme
• OBEB-OKEK
• Rasyonel Sayılar
• Basit Eşitsizlikler
• Mutlak Değer
• Üslü Sayılar
• Köklü Sayılar
• Çarpanlara Ayırma
• I. Dereceden Denklemler
• Oran-Orantı
• Problemler
              o   Sayı Problemleri
              o   Kesir Problemleri
              o   İşçi-Havuz Problemleri
              o   Yaş Problemleri
              o   Yüzde Problemleri
              o   Kar-Zarar Problemleri
              o   Hız Problemleri
              o   Faiz Problemleri
              o   Karışım Problemleri

• Kümeler
• Fonksiyon
• İşlem
• Modüler Aritmetik
• Permütasyon-Kombinasyon-Olasılık
• Tablo ve Grafik Yorumlama
• Sayısal Yetenek 
  
  

ALES Geometri Konuları

•  Doğruda Açılar
•  Üçgende Açılar
•  Üçgenler ve Bağıntılar
•  Üçgende Uzunluk
•  Üçgende Benzerlik
•  Üçgende Alan
•  Çokgen
•  Dörtgenler
•  Özel Dörtgenler
•  Çemberde Açılar
•  Çemberde Uzunluk
•  Dairede Alan
•  Prizma
•  Piramit
•  Küre
•  Noktanın Analitiği
•  Doğrunun Analitiği
•  Simetri
•  Eşitsizlik
•  Vektörler
   

ALES PUAN HESAPLAMA

ÖSYM tarafından düzenlenen ALES puanı güncel hesaplama yönteminde 4 yanlış 1 doğruyu götürmektedir. Hesaplama formülü uygulanmadan önce doğru cevaplardan yanlış cevapların bir bölü dördü çıkarılarak ham puan elde edilir. Ham puanlar aşağıda ileteceğimi katsayılar ile hesaplanarak yine aşağıda görselini görebileceğiniz standart sapma oranı içeren formüle uygulanarak sayısal, sözel ve eşit ağırlık olmak üzere üç adet olan ALES puan türlerine göre hesaplanır. 

KATSAYI TABLOSU